با افزایش جمعیت و در پی آن افزایش آلاینده های هوا، افراد به سراغ ساخت ویلا و باغ می روند تا ضمن اینکه در کاهش آلودگی هوا سهیم باشند، بتوانند با ایجاد فضایی سرسبز و چشم نواز، از هوای تازه باغ نیز لذت ببرند. از همین رو امروزه شاهد استقبال از محوطه سازی باغ می باشیم و افراد بسیاری علاقه مند هستند که با طراحی و اجرای یک فضای زیبا پس از ساخت ویلا، از امکانات آن استفاده کنند و در ایجاد هوای پاک نیز سهیم باشند. در ادامه همراه مهندسان گروه مهندسی پردیس نصیری باشید تا با طرح محوطه سازی باغ و اصول طراحی محوطه باغ آشنا شویم.
طراحی محوطه سازی باغ
در طراحی محوطه‌سازی باغ، تلفیق هنر طراحی و لنداسکیپ از اهمیت بالایی برخوردار است و لازم است یک طراح، همانند طراحی هر فضای معماری دیگری مراحل زیر را طی نمایند :
• طراحی پلان اولیه از محوطه‌سازی باغ
• طراحی نقشه های فاز یک و دو محوطه باغ
• طراحی سر در اصلی و طراحی مسیرهای دسترسی در باغ
• طراحی دسترسی آبی، مکانیکی و الکترونیکی
• طراحی امکانات باغ همچون طراحی تم پارک آلاچیق، مسیرهای آبی و آبنما، استخر و …
• طراحی طرحی برای کاشن گل و گیاهان
• طراحی فضای مناسب برای پارکینگ باغ
• طراحی منحصر به فرد برای سیستم نورپردازی باغ
• طراحی امکانات تفریحی و بازی در داخل باغ
در طراحی محوطه‌سازی باغ لازم است که به نقطه کانونی و مرکز گرایی توجه گردد؛ در واقع اگر طراح نقطه کانونی را در نظر داشته باشد، نوع آراستن و مرکزیت باغ مشخص خواهد شد و سپس بر اساس همین مرکزیت می توان از دیگر المان ها شامل آبراه ها یا آبنما، آلاچیق، نورپردازی و … برای محوطه سازی باغ استفاده کرد.
طرح محوطه سازی باغ
طرح محوطه سازی باغ در واقع تلفیقی از علم مهندسی معماری و طراحی منظر می باشد؛ طراح برای اینکه طرح محوطه‌سازی باغ را ترسیم کند، لازم است که نقاط نشانه و مبدا را مشخص کند.
طراح باید تلاش کند در تمامی قسمت های ترسیم طرح محوطه‌سازی باغ در جهت سبک معماری باغ پیش برود؛ برای درک این موضوع توجه داشته باشید که در طرح محوطه‌سازی باغ ایرانی، حتما باید نقطه کانونی مشخص شود و اصل تقارن نیز بر اساس این نقطه کانونی رعایت گردد.همینطور در طرح محوطه سازی باغ، به ریتم و تکرار نیز باید توجه شود؛ به این معنی که گل و گیاهان باید در ردیف های مجزا و با توجه به ریتم رنگی مشخصی در کنار یکدیگر کاشته شوند. با توجه به سلیقه ایرانیان، طرح محوطه‌سازی باغ به سبک ایرانی، بسیار محبوب شده است.
اصول و پیش نیازهای محوطه‌سازی باغ
برای محوطه سازی باغ، لازم است برخی پیش نیازها انجام شود تا با رعایت آن ها، محوطه سازی به شیوه ای اصولی پیش برود و در نهایت نیز نتیجه کار نزدیک به طرح اولیه اجرا گردد. از مهم ترین اصول و پیش نیازهای محوطه‌سازی باغ می توان به موارد زیر اشاره کرد :
• اندازه گیری مهندسی شده فضای رها شده : این اندازه گیری باید کاملا کارشناسی شده صورت بگیرد و شکل باغ کاملا تحت اختیار تعیین گردد.
• سنجش پتانسیل های جغرافیایی، آب و هوا، خاک و … : در گام بعدی لازم است که فاکتورهای بسیار مهم شامل زاویه تابش نور خورشید، شدت دریافت نور و گرما، میزان بارش باران به صورت ماهیانه، شیوه آبیاری و … به صورت کامل بررسی شود و از آن ها برای تصمیم گیری های بعدی استفاده گردد.
• مرزبندی فضا بین گیاهان و المان های به کار رفته در محوطه سازی باغ : هدف ایجاد یک باغ است اما لازم است که تمامی المان ها همچون حصارکشی ها، آلاچیق، استخر، نیکمت ها و … در جای خود قرار داشته باشند. بنابراین بسیار مهم است که طراح به مرزبندی فضا توجه داشته باشد.
• بررسی مطابقت داشتن گیاهان انتخاب شده با یکدیگر از نظر شرایط زیست محیطی : پیش از تصمیم گیری نهایی، لازم است که متخصص باغداری بذرها و نهال های انتخاب شده را از نظر همزیستی مورد بررسی قرار دهد.
انواع محوطه سازی باغ
وابسته به اینکه باغ پس از طراحی و اجرا، چه کاربری خواهد داشت، محوطه سازی باغ نیز به شیوه ها و سبک های مختلفی صورت می گیرد. برای درک بهتر این موضوع توجه کنید که در طراحی باغ رستوران برای صاحب باغ داشتن آلاچیق مهم است و برای صاحبین باغ تالارها داشتن باغی برای برگزاری مراسمات جشن و عروسی بسیار مهم است. با تمامی این توضیحات، یک طراح می تواند محوطه‌سازی باغ را به سبک های مختلف شامل باغ ایرانی، باغ ویلا، باغ رستوران، باغ کوچک، باغ تالار، آتلیه باغ و … انجام دهد.
محوطه سازی باغ با استفاده از المان های کاربردی
برای زیباتر کردن محوطه باغ، می توان از برخی المان ها کمک گرفت تا شکل و شمایل بهتری به آن داد. برای محوطه سازی باغ المان های بسیاری وجود دارد؛ اما در ادامه به برخی از کاربردی ترین آن ها اشاره شده است :
ساخت استخر
استخر یکی از فاکتورهای محوطه سازی باغ می باشد که قابل اجرا به شکل های مختلف در باغ های کوچک و بزرگ می باشد. استخرها دارای طرح های متفاوتی هستند که شما می توانید برای پیاده سازی یک استخر با ویژگی های مناسب باغ خود از پیمانکاران کمک بگیرید.
آلاچیق
آلاچیق از المان های کاربردی و زیبا می باشد که از گذشته تا به امروز به شکل های مختلفی در محوطه باغ ها اجرا می شود. آلاچیق ها مطابق با تمامی سلیقه ها قابل اجرا هستند که می توان از آن ها به عنوان سایبان در تابستان استفاده کرد. ضمن اینکه با در نظر گرفتن سیستم گرمایشی نیز می توان از آلاچیق ها در زمستان نیز استفاده کرد و از طبیعت باغ لذت برد. نکته ای که در استفاده از آلاچیق در محوطه باغ وجود دارد، این است که باید در محلی قرار بگیرد که دید خوبی نسبت به اطراف داشته باشد.
دیوار سبز
از دیگر المان های کاربردی و زیبا برای محوطه سازی باغ، دیوار سبز است که تبدیل به یک نقطه کانونی در باغ می شود و تمامی توجهات را به خود جلب می کند. این المان در باغ هایی با ابعاد مختلف قابل اجرا می باشد و می توان بر روی آن به صورت سلیقه ای از گیاهان مختلف استفاده کرد.
پیاده سازی دیوار سبز نیازمند تجربه و مهارت طراحان و سازندگان در این حوزه است؛ چراکه مجهز به برخی سیستم های آبیاری و اتصالات می باشد که نصب آن ها نیازمند تجربه خواهد بود.
استفاده از آتشکده
آتشکده ها در اشکال و ابعاد مختلفی تولید شده اند که هر فردی می تواند متناسب با نوع طراحی محوطه باغ و همینطور بودجه ای که برای اینکار در نظر گرفته است، از میان آن ها خریداری نماید.
این المان به عنوان یکی از سیستم های گرمایشی قابل استفاده در باغ ها شناخته شده است که دارای کمترین آلودگی می باشد. ساخت آتشدان نیازمند این است که در کنار آن گیاهان کمتری وجود داشته باشد بنابراین برای اجرای آن حتما باید از افرادی با مهارت بالا کمک بگیرید.
ساخت آبنما
افراد با اجرای آبنما در محوطه باغ، می توانند با شنیدن صدای دلنشین و زیبای آب، از فضای باغ لذت بیشتری ببرند و احساس خوب بودن در میان طبیعیت را تجربه کنند.
از مزیت های این المان در محوطه سازی باغ این است که به هزینه زیادی نیاز ندارد و حتی ساخت آبنما به صورت صفر تا صد نیز امکان پذیر است. تهیه آبنماهای آماده که مجهز به نور می باشند، کمی هزینه بر هستند.
انتخاب گیاهان مناسب برای محوطه سازی باغ
از مهم ترین عوامل در محوطه سازی باغ، گیاهان هستند و لازم است در انتخاب آن ها شرایط اقلیمی در نظر گرفته شود. برای زیباسازی باغ، گیاهان رونده که به آبیاری کمی نیز نیاز دارند، جزو پرطرفدارترین نوع گیاهان هستند که همانطور که قبلاتر نیز اشاره کردیم برای دیوار کشی مناسب می باشند. بهتر است در انتخاب نوع گیاهان به رنگ آن ها نیز توجه شود تا هارمونی و جلوه ای که در باغ ایجاد می کنند، زیبا و خاص باشد.
مصالح پر کاربرد برای محوطه سازی باغ
برای محوطه سازی باغ از مصالح مختلفی می توان استفاده کرد که البته لازم است در انتخاب آن ها نیز شرایط اقلیمی در نظر گرفته شود. معمولا از پرکاربردترین مصالح در محوطه‌سازی باغ ها، سنگ ها هستند؛ سنگ ریزه ها در مسیر ورودی و کف سازی محوطه کاربرد دارند و سنگ های درشت در گوشه های باغ قرار می گیرند.
از دیگر مصالح پرکاربرد برای محوطه‌سازی باغ ها، چوب و فلز هستند که کاربردهای فراوانی دارند؛ ضمن اینکه می توان به تناسب پروژه و سبک طراحی باغ، از دیگر متریال شامل سرامیک، آجر، تخته سنگ و … نیز استفاده کرد.
برای محوطه سازی باغ از المان های مختلف و تجهیزات متفاوتی استفاده می شود؛ انتخاب المان ها برای زیباسازی محوطه باغ بر اساس نظر و سلیقه کارفرما صورت می گیرد، ضمن اینکه طراح نیز مناسب بودن آن را برای پروژه بررسی می کند.
به همین دلیل نمی توان برای محوطه‌سازی باغ عدد و رقمی را تعیین کرد؛ به طور کلی هر باغی متفاوت از باغ دیگر است و متراژ و مساحت متفاوتی دارد، به همین دلیل هر چه باغ کوچک تر باشد دارای هزینه های کمتری برای محوطه سازی نیز خواهد بود.
اما اگر به دنبال کاهش هزینه محوطه‌سازی باغ باشید، می توانید المان های غیر ضرورری را حذف کنید و صرفا المان های اصلی و ضروری را از متریال باکیفیت تهیه نمایید. در صورتی که مایل به اطلاع از هزینه های محوطه سازی باغ هستید، می توانید با مهندسین گروه پردیس نصیری تماس بگیرید و از جزئیات و قیمت محوطه‌سازی باغ به تناسب شرایط فضایی که در اختیار دارید، مطلع گردید. مهندسین و کارشناسان گروه پردیس نصیری برای ارائه مشاوره در کنار شما عزیزان هستند.