دلایل سرمایه گذاری در حوزه شهری
موضوع سرمایه گذاری در حوزه شهری در قالب سرمایه گذاری های خرد و کلان و رقابت گسترده شهرها در جذب سرمایه به منظور ایجاد زیرساخت های توسعه ای شهر و نیز ایجاد رونق اقتصادی و کمک به رشد شهر در ابعاد دیگر همچون موارد اجتماعی، ما را بر این داشت تا در نوشتار پیش رو پای صحبت های پردیس نصیری، استاد و فعال حوزه شهرسازی بشینیم تا نظرات و دیدگاه های ایشان را در خصوص سرمایه گذاری در حوزه شهر جویا شویم.
موضوعی که توجه به آن می تواند زمینه ساز رشد اقتصادی و گسترش خدمات و توسعه شهرهای کشور در ابعاد مختلف شود. در ادامه بخش اول دیدگاه های ایشان را در خصوص دلایل سرمایه گذاری در حوزه شهر و ضرورت توجه به ایجاد زیرساخت ها و اعتماد برای سرمایه گذاران جهت ورود به این حوزه کمتر توجه شده از منظر حاکمیت شهری را با شما به اشتراک گذاشته ایم…
من به عنوان یک شهرساز و فعال حوزه شهری معتقدم در مقدمه ای برای آشنایی با سرمایه گذاری شهری ما باید از تاریخ و روند شکل گیری و اهمیت آن در شهر مطلع شویم. البته با مروری بر تاریخ شکل شهر از زمان بعد از انقلاب صنعتی و نه تمدن های اولیه
امروزه اهمیت و رتبه دادن به شهرهای مختلف جهان در مقیاسی ویژه مطرح شده و یا حتی می بینیم که شهرها درخصوص اقتصاد شهرهایشان با هم در حال رقابت هستند. انقلاب صنعتی که در شهرها اتفاق افتاد برای همیشه بر سرنوشت شهرها تاثیر گذاشت. اما لازم است که بدانید درصد بسیار کمی از مردم دنیا پیش از انقلاب صنعتی شهرنشین بودند. یعنی جمعیتی حدود ۶ درصد جمعیت جهان در آن بازه زمانی.
یکبار دیکر نیز بعد از جنگ جهانی دوم که ما با نابودی بسیاری از شهرها مواجه شدیم، تحولی شگرف در حوزه شهرها پدیدار شد و این فرصت باعث این شد که رشد و توسعه خدمات شهری دنیا متحول شود و پس از آن با جنبش هایی نظیر اشغال وال استریت که به قول آقای دیوید هاروی، شهر تبدیل به ریشه بحران های مالی جهان شد.
ببینید ما شهرنشینان امروز به اندازه ای تحت تاثیر انقلاب صنعتی هستیم که خیلی از جامعه شناسان مثل آقای فکوهی از چین به عنوان “کارخانه ای برای جهان ” از آن نام می بره و ما شاهد این هستیم که چطور به واسطه صنعت، کشور چین رشد اقتصادی بسیار زیادی را تجربه کرده است.اینجاست که ما از چین به عنوان یک کالای سرمایه گذاری در مقیاس یک سرزمین نام می بریم.
با تاکید به موضوع سرمایه گذاری در شهر، من معتقدم انقلاب های دیگری هم نظام اقتصادی شهرها را در کنترل خود دارند.یکی از این انقلاب ها بدون شک انقلاب هوش مصنوعی بوده است و ما با اصطلاحی به نام شهر شرکت ها، مواجه هستیم. ببینید تا چه حد بسیار زیادی از شهرها به کالای مصرفی تبدیل شدند.
اما به هرحال از نظر من چون انسان چاره ساز است، انقلاب بعدی که اتفاق افتاد به نوعی دستاوردی از فراغت انسان حاصل شد. چرا که انسان بسیاری از مسئولیت هایش را به هوش مصنوعی انتقال داد و اوقات فراغت برای خود ایجاد کرد.
و این همان انقلابی است که صنعت بدون دودکش گردشکری شهری به راه انداخته است . نگاه کنیم به عناوین جهانی که به بسیاری از شهرهای امروز تعلق می گیره و بدون شک زمینه ساز رشد سرمایه گذاری اون شهرها شده است.
عناوینی مثل شهر خلاق صنایع دستی، شهر خلاق غذا، شهر خلاق ادبیات .. . یا مرور کنیم عنوانهای جهانی دیگر مثل شهر تالابی، شهر یادگیرنده، به محض این که شهری یکی از عناوین را به خود اختصاص داده است، صنعت گردشگری روی آن شهر و ویژگی های بارز آن متمرکز شده و سرمایه گذاری در آن شهر رونق گرفته است.
دلایل و ضرورت ورود سرمایه به حوزه پروژه های شهری
ضرورت ورود به مباحث سرمایه گذاری دلایل زیادی می تونه داشته باشه. عامل ورشکستگی یا ناتوانی مدیریت شهری در خصوص تامین خدمات مورد نیاز شهروندان شهر یکی از دلایل اصلی نیاز شهر به ورود سرمایه در مسیر مدیریت شهری است. از طرفی میتواند دلایل مثبت دیگری مثل زمینه سازی برای رشد و توسعه شهرها و زیرساخت های شهری رو شامل بشه.
از نگاهی دیگر ورود سرمایه به حوزه شهری می تواند ناشی از یک اتفاق و یا رویداد تاریخی مشخص در جغرافیای آن شهر، حتی در یک بازه زمانی کوتاه و مشخص مثل رویدادهای بزرگ ورزشی باشد. برخی از دلایل ورود سرمایه ها نیز براساس مباحث فرهنگی و مذهبی شهرها است.
از این رو به این نتیجه میرسیم که دلایل متعددی برای ورود سرمایه به بخش مدیریت شهری وجود دارد که می تواند به اندازه دلایل تکوین و جانمایی خود شهرها برایش دلیل و استدلال برشمرد.
نتیجه می گیریم که دلایل همیشه وجود داشته اما گاهی زمینه فراهم نبوده است پس بهتر است که در ابتدا مروری به دسته بندی و گونه شناسی انوع سرمایه گذاری در شهر داشته باشیم : اگر بخواهیم به قدیمی ترین و بنوعی خام ترین شکل سرمایه گذاری در شهر اشاره کنیم،
می توان به سرمایه گذاری مستقیم در زمینه ملک و زمین اشاده داشت. برخی از شهرها به واسطه در اختیار داشتن صنعتی خاص و ویژه، مقصد سرمایه گذاری های خرد و کلان شده اند. برای مثال صنعت شیلات که زمینه ساز توجه سرمایه گذاران برای ایجاد زیرساخت های درآمدزایی در این صنعت را برای برخی از شهرهای حاشیه دریا پدید آورده است.
با نگاهی ویژه این نوع سرمایه گذاری را می توان به پتانسیل های گردشگری شهرها نیز تعمیم داد. سرمایه هایی که در قامت ساخت اماکن تفریحی ، اقامت گاه های موقت و یا هتل سازی ها باعث ورود سرمایه به شهرهای مختلف شده است.
گونه ای دیگر از سرمایه گذاری ها به واسطه مجاورت شهرها با معادن و نیاز های حاصل از مجاورت با این ذخایر بزرگ سرمایه و نیازهای مرتبط با توسعه آنها پدید آمده است.
در همه ی این زمینه ها دلیلی برای سرمایه گذاری در شهر وجود دارد و هرچه آن دلیل خلاق تر و زمینه گرا تر باشد دستاوردهای بزرگ تری در زمینه سرمایه گذاری را به همراه خواهد داشت. دستاوردهایی مثل رفع مشکل بیکاری و اشتغال آفرینی در آن شهر، فقر زدایی، ارائه خدمات رفاهی بهتر،بهبود حمل و نقل عمومی و ارتقا زیرساخت های شهری به واسطه درآمدهایی که از سرمایه گذاری حاصل میشوند.
در بخش دوم این گفتگو به راهکارهای جذب سرمایه برای پروژه های شهری و البته روند تدوین بسته های سرمایه گذاری جهت توجیه سرمایه گذاران جهت ورود به این عرصه پرداخته ایم، با ما همراه باشید.